Herstel Stoomhoutzagerij Wilpse Dijk

Twello- De oude stoomhoutzagerij aan de Wilpsche Dijk was in verval geraakt en stond al ruim 40 jaar te wachten op een nieuwe definitieve bestemming. Dat veranderde toen vorig jaar Stichting Stoomhoutzagerij Wilpse Dijk (SSWD) zich het lot van de locatie aantrok en met de gemeente in overleg ging. De stichting heeft zich tot doel gesteld de Stoomhoutzagerij – gebouwen en historische machines - in oude luister te herstellen. Vrijwilligers voeren daarbij het meeste werk uit, maar omdat er ook sprake is van specialistisch werk - zeker als het gaat om veiligheid – zullen belangrijke onderdelen door professionals worden uitgevoerd.

Bestuurslid Dirk-Jan Bax is enthousiast over de plannen. Tot op heden heeft de stichting een groot deel van de zaag- en houtbewerkingmachines kunnen restaureren. Door de inzet van vrijwilligers en wat smeerolie ging, na ruim 34 jaar niet in bedrijf te zijn geweest, de lintzaag door de boomstam als een warm mes door zachte boter. Er is een aanvang gemaakt met de planvorming van het buitenterrein en de restauratie van het gebouw.

Historie houtzagerij
De huidige houtzagerij is opgericht tegen het einde van de Eerste Wereldoorlog, waarschijnlijk in 1917, want in dit jaar is er sprake van een inschrijving in de registers van de Kamer van Koophandel te Deventer. Op 5 augustus 1918 werd een Hinderwetvergunning verleend voor Wilpsche Dijk N.V. Stoomhoutzagerij. In dezelfde tijd is waarschijnlijk het grootste deel van het huidige hoofdgebouw verrezen. In 1925 is er sprake van twee uitbreidingen. Langs de westrand van het terrein vonden wagenloodsen, paardenstal en een woning een plaats in een zeer langgerekt bouwgedeelte en het hoofdgebouw werd uitgebreid. In het interieur van de zagerij bevindt zich nog het oude machinepark. Het gaat om een aantal zagen, hijs- en sleepinstallaties, waaronder een horizontale zaagmachine, zaagsleden, lintzaagmachine en cirkelzaagmachine. Deze machines zijn van bijzondere cultuurhistorische waarde.

Echte Twellose klompen
De Klompenfeesten in Twello zijn een begrip met een naam die verwijst naar de Historie van Twello. Echter, het ambachtelijke klompenmaken is een steeds zeldzamer ambacht dat ook in Twello helaas niet meer wordt uitgeoefend. Dit gaat spoedig veranderen. Klompenmaker Bertus Roesink (78) is speciaal naar Twello verhuisd en sluit na 148 jaar de deuren in Enter: “Ik wil graag In Twello een belevenismuseum inrichten en de mensen laten zien, voelen en ruiken hoe het er vroeger aan toe ging. Er worden straks weer klompen op ambachtelijke wijze gemaakt en daarmee kunnen we voorkomen dat dit ambacht, dat zelfs op de Unesco Werelderfgoedlijst staat, verloren gaat en krijgt Twello haar eigen klompenhistorie terug. Bijzonder is dat we inmiddels enkele ‘mallen’ van echte Twellose klompen hebben gekregen en dat betekent dat we de originele Twellose klomp binnenkort weer kunnen gaan maken die dan hier te koop zal zijn.” Het maken van klompen is een fantastische aanvulling op de activiteiten van de Stoomhoutzagerij. Men kan het ambacht laten zien van boomstam tot klomp, uniek in de wereld.
Om mee te helpen bij de restauratie en wederopbouw zijn vrijwilligers nog altijd welkom! Ook oud gereedschap en (kleine) financiële bijdragen (de stichting heeft een ANBI status) kan de Stichting goed gebruiken. (zie www.wilpschedijk.nl voor meer informatie of zoek ons op Facebook).

woensdag 3 februari 2016, foto door De houtbewerkingmachines worden vakkundig gerestaureerd. Foto: Dirk-Jan Bax

Deel dit bericht