Koeien met een tekort aan magnesium krijgen hersenverschijnselen. ‘Het slaat e in de kop’ en ‘kopziekte’ is een veelgebruikte term. Omdat een koe met kopziekte een spoedgeval is, snelde ik richting de veehouder. Bij het bedrijf aangekomen zie ik hem al aan de weg staan. ‘De koe ligt op één van de achterste percelen,’ vertelt hij, als hij met zijn modderige laarzen bij me in de auto stapt. Over gladde koepaden glibberen we naar het perceel. Nergens zie ik een koe.

We vervolgen onze weg door het gras, terwijl ik hoop dat mijn niet-zo-4x4-Volkswagen zich niet laat kennen… In de hoek van de wei wordt het ons duidelijk waarom we de koe niet meteen zagen; ze was half de sloot in gerold! Nu moest mijn auto pas écht gaan presteren. We gooien namelijk een touw om de horens en met man en auto trekken we de stuipende koe een paar meter de weide in.

Het is een naar gezicht de koe tekeer te zien gaan. Ritmisch krijgt ze krampen, slaat ze haar kop naar achteren en brult soms angstaanjagend, met schuim op haar bek. Door het tekort aan magnesium (en calcium) geven zenuwen ongecontroleerde impulsen. Reden dus dit magnesium- en calciumtekort snel weer op peil te brengen met een infuus. Een klusje waarbij we tussen de zwaaiende kop en poten ook vooral op onszelf moeten letten.

De buurman en de veehouder houden met touwen de kop en de poten wat bij me weg en ik breng een naald in de halsader. Eerst vang ik wat bloed op in een buisje en sluit het infuus aan. In dit infuus zit vele magnesium en calcium en omdat dit effect heeft op de zenuwen en spiercontracties, is het belangrijk letterlijk een vinger aan de pols te houden. Gaat het hart onregelmatig kloppen, dan laat ik de infuussnelheid even dalen.

De koe ligt na het infuus nu mooi stabiel en we laten haar het komende uur even voor wat het is. We spreken af, dat als ze met een paar uur nog niet goed is opgeknapt of terugvalt, we de behandeling herhalen. De bloeduitslag wordt daarin meegenomen. Uit dat bloedonderzoek dat we op de praktijk hebben uitgevoerd, blijkt inderdaad dat zowel het calcium- en magnesiumgehalte veel te laag waren. Ze had het juiste infuus gehad en knapte dan ook snel op.

Meer kopziektegevallen op hetzelfde bedrijf in zo’n kort tijdsbestek heeft natuurlijk een gemeenschappelijke oorzaak. Het waren koeien met kalveren van een paar weken oud, met volledige weidegang die níet werden bijgevoerd, waardoor het misgegaan was met de mineraalhuishouding.

Doordat moderne melkkoeien niet 100% weidegang hebben en daarnaast een uitgebalanceerd rantsoen hebben met mais en krachtvoer, komt kopziekte tegenwoordig nauwelijks meer voor.

Fijn voor de koeien, maar ergens ook jammer… Omdat ik koeien uit de sloot slepen best vaker zou willen doen en een héle goede reden had om een Landrover aan te schaffen…