Een fleurige uitnodiging voor het koffiemoment prijkt op het informatiebord van De Pioniershof. De energieke bewoonster Meriam Pol (68) voorziet met gemak de tafels in de salon van koffiekopjes, chocoladekoekjes en suiker. ‘Elke maand hebben we ook een Happy Hour met hapjes en drankjes,’ zegt ze terwijl ze de waxinelichtjes aansteekt. Om half elf lopen de eerste twee bewoners al pratend de gemeenschappelijke ruimte binnen. Eén zet haar rollator aan de kant, voordat ze gaat zitten. Niet lang daarna worden alle stoelen bezet door bewoners. De brillen, gehoorapparaten en grijze coupes, wijzen erop dat we hier niet bij een jeugdige vriendengroep zijn aangeschoven, maar dat doet niets af aan het enthousiasme. Het hele uur wordt er aan één stuk door gepraat. Van ‘Hans is ook weer opgekrabbeld hé?’ tot ‘Mijn kleinzoon moest voetballen tegen Robur et Velocitas.’

Secretaris van de gemeenschap Riet Brugman (80) is ook aanwezig. Zij woont hier vanaf het begin, in 2009. ‘Daarvoor woonde ik in een koophuis met vier slaapkamers. Hier kan ik kleiner wonen met leeftijdsgenoten om me heen.’

Geclusterd wonen voor ouderen
De Pioniershof is lid van de Landelijke Vereniging Gemeenschappelijk wonen van Ouderen (LVGO). In een geclusterde woning woon je, alleen of met je partner, zelfstandig met behoud van privacy. In en rond het gebouw bevinden zich ruimtes en voorzieningen die je met andere bewoners deelt, zoals een tuin. De woningen zijn zo ingericht dat je er kan blijven wonen, wanneer er door ouderdom lichamelijke beperkingen ontstaan. Zo is er in De Pioniershof een lift en zijn de woningen gelijkvloers. ‘Bovendien neemt het wonen in een huurhuis zorgen weg, je hoeft bijvoorbeeld niet na te denken over de kozijnen die op den duur geschilderd moeten worden,’ aldus Riet.

Programma ‘Wonen ondersteuning en zorg voor Ouderen’
Het langdurig transitieprogramma ‘Wonen Ondersteuning en Zorg voor Ouderen (WOZO) van minister Helder bereid Nederland voor op een ouder wordende bevolking. Centraal motto is:’ Zelf als het kan, thuis als het kan, digitaal als het kan.’ Uit het programma volgt een breed scala aan actiepunten, onder meer het vergroten van het huidige aanbod van geclusterde woningen. Volgens minister Helder zal het woningaanbod hierdoor meer aansluiten bij wat ouderen willen en nodig hebben: Zolang mogelijk zelfredzaam zijn, maar wel met een netwerk om op terug te vallen.

Maar de verhuisbereidheid van ouderen is laag. Dat geldt ook voor de zeventigers Herman en Hermien Veldhoen, die al sinds 1980 aan de Kuiperserf in Twello wonen. ‘We zijn nog graag in onze grote tuin bezig en zolang we nog gezond zijn willen we dat ook blijven doen. We zijn gewend aan onze buurt en laten de toekomst op ons afkomen.’ Tegelijkertijd kunnen de mensen die willen verhuizen dat niet altijd, omdat er geen passende woning is. Om dit probleem op te lossen, wil de overheid tot 2040 80.000 geclusterde woningen bouwen.

‘Naoberschap’ in De Pioniershof
Waar mevrouw Brugman ervoor koos om in een geclusterde woonvorm te wonen, was dit voor Meriam Pol en haar man Joop Pol (63) in eerste instantie noodzaak. Vanwege Joops handicap waren ze dringend opzoek naar een aangepaste woning. Hoewel het kleiner wonen eerst flink wennen was, bood de woning ook voordelen. ‘Ik durfde nooit alleen op vakantie te gaan, toen ik hier twee jaar woonde waren we zo’n eenheid geworden, de buren zeiden ga toch op vakantie, wij helpen Joop. Toen ik belde zei hij: ’Ach joh, je mag nog wel twee weken wegblijven, iedereen wil voor mij koken.’ Ook mevrouw Brugman krijgt regelmatig hulp van haar buren. Onlangs repareerde de buurman haar stofzuiger en anderen deden boodschappen voor haar toen ze geopereerd was.

Sociaal zijn, daar moet je volgens Meriam Pol geen hekel aan hebben. ‘Als je je helemaal afzijdig wil houden is dit niet de plek voor je om te wonen.’

Naast de gesprekjes die de buren hebben wanneer ze elkaar tegenkomen, zijn er momenten zoals het koffie drinken, het winterse stamppot buffet en het kerstdiner, die bijdragen aan de informele gezelligheid. In de algemene vergaderingen worden de meer formele zaken besproken. ‘Het is belangrijk dat je de ander en zijn achtergrond respecteert,’ zegt mevrouw Brugman. ‘We streven naar saamhorigheid. Toch zullen we niet aan de mensen trekken wanneer ze vaak niet meedoen. Uiteindelijk zijn we allemaal volwassenen die hun eigen plan mogen volgen.’ Een ander groot voordeel is de veiligheid die de woning biedt, volgens mevrouw Pol. ‘Onbekenden kunnen niet zomaar bij mijn voordeur komen, ze moeten hiervoor eerst aanbellen bij de intercom van de hoofdingang.’

Bouwplannen gemeente Voorst
Het aantal benodigde geclusterde woningen is inmiddels doorberekend naar gemeentelijk niveau. Tot aan 2040 zal het gaan om 375 geclusterde woningen in de Gemeente Voorst. ‘Maar de focus op de woningmarkt is breder dan alleen seniorenhuisvestiging en het bouwen van geclusterde woningen,’ benadrukt de beleidsmedewerker wonen en volkshuisvestiging van de Gemeente Voorst. ‘Wij vinden het ook belangrijk dat (terugkerende) gezinnen en jongeren de mogelijkheden krijgen om in onze gemeente een plekje te kunnen vinden. Door het realiseren van geschikte woningen voor ouderen, proberen we de doorstroming op de woningmarkt op gang te brengen. Wij zien geclusterde woonvormen als één van de woonvormen om ouderen in onze gemeente zo zelfstandig mogelijk en zo veilig mogelijk te laten blijven wonen. Ook levensloopbestendige woningen kunnen hier een bijdrage aan leveren. In het woningbouwplan Hietweideweg/Jupiter, is zowel een appartementencomplex als een hofjesconcept met levensloopbestendige woningen opgenomen. In de recente woningbouwplannen voor Wilp en Posterenk zijn ook een aantal levensloopbestendige woningen opgenomen. Daarnaast komen er in Twello centrum appartementen, deze locatie nabij voorzieningen is aantrekkelijk voor senioren.’

Meer geclusterde woningen
Ondanks haar aanvankelijke aarzeling ziet Meriam Pol graag dat er meer geclusterde woningen komen. ‘De zorg en aandacht voor elkaar is heel belangrijk voor ouderen.’ Bovenal hoopt ze ook dat 50’ers en 60’ers stappen zetten om in een woongroep als deze te wonen. Een gemêleerde groep brengt volgens haar een actieve dynamiek. Ze mist de uitstapjes van vroeger naar Garderen en Zutphen, toen de bewoners nog jonger waren. ‘Maar dat hier inmiddels, zo’n grote groep tevreden senioren woont, dat moet wel een goed teken zijn.’