Vorige week overleed Gerrit Smit, een spraakmakende inwoner van het dorp Voorst.

Hij kreeg als bijnamen onder meer de feestregelaar of zelfs burgemeester van Voorst.

Van huis uit kreeg hij het zich inzetten als vrijwilliger mee, bijvoorbeeld omdat zijn vader in het bestuur van de Kermiscommissie zat en Gerrit als kind al meehielp, hij rolde zo het kermisbestuur in. Dat was het begin van zijn kleurrijke inzet door de jaren heen, voor allerlei zaken die volgens hem in het dorp geregeld moesten worden.

Een ander belangrijk familieding was het vrijwillige brandweerkorps van Voorst. Na zijn opa en zijn vader trad Gerrit in 1961 toe tot het korps en vanaf 1970 was hij net als zijn grootvader en vader commandant. Beroemd en berucht waren de streken die ‘zijn’ korps in de loop der jaren uithaalde. Na een dienstverband van 31 jaar kreeg hij in 1992 een koninklijke onderscheiding en nam hij natuurlijk op een ludieke wijze afscheid.

Daarnaast runde Smit natuurlijk ook nog zijn bedrijf. De smederij aan de Wilhelminaweg, in 1906 gesticht door opa Albert Smit en voortgezet door vader Hein Smit, uitgebreid tot een installatiebedrijf en winkel voor de verkoop van wit- en bruingoed, werd in 1965 na zijn huwelijk met Jannie Pasman, overgenomen door Gerrit. In 2001, toen hij 65 werd, verkocht hij de zaak.

Gewoon doen, proberen

Smit heeft de reputatie in het dorp als grote stimulator van allerlei evenementen en mogelijke maar ook onmogelijke acties. Een van zijn treffende uitspraken: “We doen wat kan en wat niet kan doen we ook.”

Hij kwam met ideeën, verzamelde een groepje gelijkgestemden om zich heen, dramde door, dreigde soms en liep zichzelf of een ander wel eens voorbij, maar meestal bedoelde hij het goed. Als er iets niet ging zoals hij voor ogen had, toog hij naar het gemeentehuis met een zak gevulde koeken en bepleitte hij zijn zaak bij de betreffende ambtenaren op de afdeling.

Niet altijd met het gewenste resultaat trouwens en ook sloeg het wel eens door naar de verkeerde kant.

Om financiële redenen gingen er in het bestuur van de kermiscommissie, waar hij inmiddels voorzitter was, al in 1982 stemmen op om samen te gaan met het Oranjecomité, om te komen tot één groot dorpsfeest.

Dat had nogal wat -traditionele- voeten in aarde en in eerste instantie kwam het niet van de grond.

Na een paar jaar sudderen werd het in 1986 toch een feit en de Stichting Kermis- en Oranjefeest was geboren. In 1997 nam Gerrit afscheid als voorzitter.

Het hoogtepunt in zijn vrijwilligerscarrière was ongetwijfeld de viering van het 1100-jarig bestaan van het dorp in 1993. Tientallen jaren later bracht hij het nog altijd ter sprake. Hij was de aanvoerder van de commissie versiering, een groep van vele vrijwilligers die voor de opbouw van de talrijke straatversieringen zorgde. Behalve het opbouwen, werden de objecten het hele jaar door goed onderhouden en min of meer bewaakt om ze te behoeden voor vandalisme. Het hoogtepunt was ook voor hem waarschijnlijk de gondelvaart op de mulderskolk. Het publiek nam plaats op een podium dat door defensie op de kolk was gebouwd.

Tijdens het grote slotspektakel in dat jubileumjaar kreeg hij van de burgemeester J.H.J. van Blommestein, die in dat jaar nogal wat te verduren had van de ludieke acties van Gerrit en zijn consorten, een struisvogelei. Smit wilde het jaar erop een struisvogelrace organiseren. En om niet in een zwart gat te vallen na het drukke 1993, kreeg hij ook een toom kippen met haan en een bouwaanvraag voor een kippenhok van de burgemeester.

Andere zaken waar Gerrit Smit, altijd samen met medestanders, een groot aandeel in had waren onder meer de bouw van het ooievaarsnest op de pijp van De Bongerd, waar tot op de dag van vandaag ooievaars nestelen. Maar ook het onderhoud van het Kerkpad en de laatste jaren als vrijwilliger bij het onderhoud op landgoed Beekzicht. Tussendoor had hij een grote vinger in de pap bij de terugkeer van de dorpspomp, die jaren geleden plotseling in het niets was verdwenen. Hij begon een stichting Park en Cultuur die onder meer tot doel had om het Jac. Lugtmeijerplantsoen om te dopen tot muziekpark. Bij de herplaatsing van de pomp was Smit echter niet aanwezig, want door een knetterende ruzie met de burgemeester over de opening van het muziekplein, trok hij zijn handen er vanaf en de Stichting ging ter ziele. Natuurlijk was Gerrit ook nog betrokken bij de commissie voor/tegen de aanleg van de rondweg.

Gerrit Smit heeft ook een grote rol gespeeld in de opvang en begeleiding van Henkie Hartgers, de voormalige schillenboer in het dorp. Vanwege allerlei omstandigheden dreigde Henkie zijn dieren, zijn land, stal en huis kwijt te raken. Door tussenkomst van een advocaat en met hulp van een aantal buren werd Henk geholpen zodat hij zijn vee en huis kon houden.

Een van de laatste publieke acties waar hij een van de initiatiefnemers was, samen met zijn kinderen, was het plaatsen van het herinneringsmonument voor de bemanning van de in 1943 neergestorte Halifax aan de Klarenbeekseweg. Het monument werd in 2019 onthuld. Precies een jaar later vond in aanwezigheid van familieleden van de omgekomen bemanning een herdenking plaats, ditmaal gevolgd door een bezoek aan de graven op de begraafplaats van Voorst.

Onlangs werd ook mede door Smits toedoen een herdenkingsplaquette geplaatst in de muur van het Wapen van Gelderland, ter herinnering aan de in WO II weggevoerde familie Van Gelder.

Gerrit Jan Smit werd begraven op de algemene begraafplaats in Voorst nadat wat bloemen van zijn kist op de graven van de omgekomen bemanningsleden van de Halifax werden achtergelaten.