Het zijn twee politici in hart en nieren, passie voor hun werk en gedreven in hun doen en laten als raadsleden van de gemeente Voorst. Arjen Lagerweij (Gemeentebelangen) en Emiel de Weerd (VVD-Liberaal2000), op deze zaterdagochtend 6 april houden we ze zoet met een kop cappuccino en gebak, maar in de politieke arena van Voorst zijn het regelmatig elkaars opponenten. Het zorgt voor verhitte discussies en vergaderingen tot in de late uurtjes.

De politieke omslag
De verkiezingen van twee jaren geleden zijn nog altijd een veelbesproken thema binnen politiek Voorst. De politieke omslag was een ware aardverschuiving binnen de gemeenteraad, maar dat was niet het enige. Paula Jorritsma-Verkade werd burgemeester na het pensioen van Jos Penninx en ze trof drie nieuwe wethouders binnen het college.

Gemeentebelangen had tot aan de verkiezingen lange tijd een overmacht in de gemeenteraad door 9 van de 19 zetels. Samen met D66 vormden ze regelmatig een meerderheid, tot frustratie van de toenmalige oppositiepartijen. “Die tien tegen negen was geen gezonde situatie” aldus Arjen Lagerweij. Tijdens de laatste verkiezingen verloor Gemeentebelangen 4 van de 9 zetels. “Wij waren nog altijd de grootste partij maar werden niet uitgenodigd aan de coalitietafel. Dat was niet terecht, ook niet tegenover onze kiezers”.

De nieuwe coalitie
PvdA-GroenLinks, Voortvarend Voorst, CDA en VVD-Liberaal2000 stapten in de aanloop naar de verkiezingen over hun verschillen heen en vonden elkaar onder andere in hun streven om zorg te dragen voor die politieke omslag. Het resultaat: de vier partijen haalden samen dusdanig veel stemmen dat ze ieder 3 zetels kregen toebedeeld. Dat deze partijen de coalitie gingen vormen was niet geheel onlogisch.

Het coalitieakkoord ‘Samen Beter’ kondigde veranderingen aan waarmee de gemeente Voorst, belangenverenigingen en inwoners vandaag de dag aan het werk zijn. Houdt het vertrek van wethouder Visser verband met deze nieuwe stroming? Emiel: “We hebben vier heel verschillende soorten mensen/partijen bij elkaar, dan weet je ook dat je discussies krijgt over onderwerpen. We hebben twee jaar lang al wel discussie op de inhoud, dus dat zie ik niet zo. Daarom is het wel een verrassing dat hij nu opeens opstapt.”

Emiel: “We hebben eigenlijk een hoofdlijnenakkoord gemaakt waarin niks is vastgelegd. We waren altijd een programma gewend dat heel duidelijk was voor iedereen. Met het nieuwe akkoord is een situatie gecreëerd waardoor je met elkaar gaat zoeken naar een sturing en richting die alle kanten op kan gaan.” Arjen: “Het vertrek van Bert Visser is voor mij géén verrassing. Ik denk dat de emmer ook langzaam is volgelopen in de afgelopen twee jaar.”

Verschillende meningen
Emiel: “De basis is het coalitieakkoord en het Bestuurlijk Kompas: hoe ga je met elkaar om? Daar is ruimte voor verschillende meningen en die zijn er altijd.” Zijn die verschillende meningen oorzaak van het vertrek? Zo ziet Emiel het niet maar er is wel sprake van een nieuwe politiek en hij refereert aan de politiek in Den Haag. “Dat gaat lastig worden en is ook een uitdaging, maar daar lopen we niet voor weg. De deur staat open voor elk raadslid om zaken te doen. In de laatste raadsvergadering zijn ook raadsbrede moties aangenomen.”

Arjen: “Ik vind moreel iets van dat akkoord op hoofdlijnen. De mensen kiezen op een bepaalde partij omdat die iets voorstaat. Als je op PvdA-GroenLinks stemt dan ga je ervan uit dat zo’n partij zich het vuur uit de sloffen loopt voor milieu, natuur en dat soort zaken. En dan is er een moment dat je daarover afspraken maakt en dat is bij de coalitieonderhandelingen, dat ben je verplicht aan je kiezers”.

‘Je moet afspraken maken’
Arjen vervolgt: “Juist als je verschillend bent qua politieke kleur, dan móet je afspraken maken. Anders hou je elkaar in een soort houdgreep. Dat zie je bijvoorbeeld bij PvdA-Groenlinks waarbij ik het gevoel heb dat ze al twee jaren lang niet voor hun idealen hebben kunnen staan.” Raadslid Lagerweij ziet het vertrek van de wethouder als een mooi moment voor PvdA-Groenlinks om als partij ook weer voor de eigen idealen te gaan staan.

Waar Arjen Lagerweij het akkoord op hoofdlijnen als niet werkbaar ziet, is Emiel de Weerd een andere mening toegedaan. “Ik denk juist dat we nu laten zien waar de mensen om gevraagd hebben. Dat we de politiek dichter bij de mensen brengen. Zie de dorpsbelangenverenigingen die maximaal bezig zijn met initiatieven. Kijk wat we in twee jaren hebben bereikt en Bert was zeker een van de kartrekkers!”

Emiel vervolgt: “Nu komen we onderhand bij de uitvoering en knelpunten en dan krijg je discussies over de richting die je opgaat, die discussies zie je ook in de dorpen. Het leeft en een ieder gaat er op z’n eigen manier mee om. Het is speculeren wat de druppel is geweest bij Bert, ik kijk terug op een hele intensieve periode van de afgelopen twee jaren. Daarin hebben we veel tijd besteed aan het Bestuurlijk Kompas.”

De gemeenteraad anno 2024
Binnen de gemeenteraad lijkt het er soms op, dat oppositie en coalitie niet over verschillen willen en kunnen stappen. Vaak wordt ‘oud zeer’ geroepen, ook vanaf de publieke tribune. De gemeenteraad is één volksvertegenwoordiger, maar ‘gedraagt’ zich lang niet altijd zo. Emiel: “We zijn het richting de toekomst als raad in grote lijnen wel met elkaar eens.” Arjen:” Het college geeft geen blijk van stabiliteit en dat moeten we terugbrengen. Een sterk bestuur is onontbeerlijk, ook voor de positie in de regio.”

Arjen: “De meest stabiele factor binnen de gemeente is het ambtelijk apparaat. Je gaat niet in één klap de koers wijzigen. Wanneer dat je verwachting is binnen de coalitie kom je van een koude kermis thuis. Daarbij is de functie van raadslid anders dan die van wethouder.” Emiel: “Gemeentebelangen was voorheen een groot blok, dat wat je kon veranderen was 0,1%. Eén grote partij geeft wel meer zekerheid, dat is nu een andere situatie. Het gaat nu soms met horten en stoten”

De vraag aan Arjen ligt voor de hand: is het speelveld nu andersom? De 10 tegen 9 is nu 12 tegen 7? “Ja, dat is wel een zaak die speelt. Niet dat het vroeger altijd zo was en dat is het ook nu niet. We hebben acht jaar lang het vuile werk mogen opknappen. Dat willen we blijven doen maar het moet niet zo zijn dat Gemeentebelangen alleen maar geeft en niet krijgt.”

‘Veranderingen zijn lastig’
Emiel de Weerd: “Zie de nieuwe coalitie als een bedrijfsovername. Daarin zie je een deel van de oude garde afvallen, terwijl anderen het juist aangrijpen. Veranderingen zijn lastig en hebben tijd nodig. Daarbij maakt het krachtenspel tussen de raad en het ambtelijk apparaat dit ook heel complex. Maar onze rol als raad moet niet anders worden, we zijn een volksvertegenwoordiger.”

‘Een blind paard kon dit zien aankomen’
Dat is de mening van Arjen Lagerweij bij het vertrek van Bert Visser. “Van een afstand kun je zien dat niet iedere partij even gelukkig was binnen deze coalitie” aldus Arjen. Emiel: “Wat we twee jaren geleden hebben bedacht met elkaar, dat voeren we uit. Het vertrek van Bert is een persoonlijke kwestie, zo zie ik het. We gaan de werkwijze binnen de coalitie ook niet veranderen.”