Twello- Met de plaatsing van een antieke Raamzaag uit het jaar 1880 heeft de Stoomhoutzagerij Wilpsche Dijk een monumentaal stuk industrieel erfgoed aan haar toch al ruime hoeveelheid ‘oude’ machines toegevoegd.
De plaatsing van de Raamzaag had overigens nog wel enige voeten in de aarde, er moesten maar liefst 2 grote mobiele kranen aan te pas komen om het gevaarte op de fundatie van het in aanbouw zijnde stroomgebouw te plaatsen.
Vanouds gebeurde het zagen van planken op ambachtelijke schaal in werkplaatsen. De boomstammen werden van de bast ontdaan, gedurende twee of meer jaar in het water gelegd, dit heet wateren, en vervolgens met een bijl bewerkt tot ze een ongeveer vierkante doorsnede hadden. Met een raamzaag of een kraanzaag werd de stam daarna in de lengterichting doorgezaagd. Voordat de zaag was ontwikkeld, werd hout meestal gekloofd en gespleten. Dit gebeurde met name bij eikenhout, waarbij gebruik werd gemaakt van de aanwezige mergstralen.
Uiteraard werd gepoogd het zaagproces te mechaniseren, waarbij in eerste instantie een watermolen als krachtbron werd gebruikt. Sindsdien werden planken met de hand en met wind- of waterkracht gezaagd. Vanaf omstreeks 1870 deed de stoommachine haar intrede en vanaf ongeveer 1920 vond elektrificatie plaats.
Met de plaatsing van de antieke Raamzaag kan de Stoomhoutzagerij op een bijzondere manier haar werkzaamheden uitvoeren.
De ruim 70 vrijwilligers die de Stoomhoutzagerij kent, zijn in hun nopjes met de nieuwe aanwinst.
Nostalgie en erfgoed blijft voor velen een leuk onderwerp, maar past een stoommachine nog wel in deze tijd waar verduurzaming aan de orde van de dag is. Voor stoom worden immers brandstoffen gebruikt? Bestuurslid Ben Berends: ‘’Stoommachines worden maar weinig gebruikt, soms bij demonstraties, zodat er van CO2 uitstoot hoegenaamd geen sprake is. Verduurzaming staat bij ons ook hoog in het vaandel, zo hebben wij een houtvergasser die zorgt voor de verwarming en warm water. Deze werkt ook geheel energie neutraal’’.
Voorzitter Cees van den Berg en burgemeester Paula Jorritsma tijdens de onthulling van de Raamzaag bij Stoomhoutzagerij Wilpsche Dijk.
woensdag 5 juli 2023