Door Jos Bosch

Het is een dag als alle andere aan de Hoevenallee in Terwolde. Wim ten Velde is bezig met de administratie van zijn veeteeltbedrijf en een van de honden ligt aan z’n voeten. Zijn vrouw Saskia ten Velde is kort daarvoor vertrokken naar haar werk in Apeldoorn. Ze is centralist bij de 112-meldkamer en dan specifiek voor de ambulancediensten. Tijdens het aannemen van 112 gesprekken hoort zij haar collega die de ambulance aanstuurt, de OVDG (Officier van Dienst Geneeskundig) alarmeren voor een grote brand in Terwolde. Ze kijkt op haar scherm en ziet ‘Hoevenallee’, denkend aan leed voor de buren. Tot het moment dat haar eigen huisnummer bij haar doordringt.

Hoe het begon

“Terwijl ik aan het werk ben op de computer, valt de wifi weg. Vervolgens constateer ik dat de stroom is uitgevallen.” Niets om je ongerust over te maken, zoiets kan gebeuren en voor Wim ook geen reden om in paniek te geraken. “Dobermann Heidi lag aan mijn voeten en sloeg ook niet aan. Daarbij waren er drie deuren dicht en rook ik ook niets” vervolgt Wim. “Dus ga je kijken in de stoppenkast maar bij het openen van een deur was er al rook in de kamer, in de gang en buiten was nog meer rook. Het bleek uit de keuken te komen en toen ik die deur opende, zag ik door de rook alleen nog de voorkant van de koelkast welke direct om de hoek van de deur stond. De binnenkant van de koelkast brandde.” De keuken hing verder vol dikke rook waardoor Wim de rest van de keuken niet meer kon zien.

Wim haalt nog een emmer met water om in de keuken te gooien, maar dat heeft weinig effect. “Ik heb de brandweer gebeld en slechts zes woorden gezegd. Iets in de trant van ‘keukenbrand, rieten kap’ en het adres.” De melding komt om 15.47 uur binnen bij de meldkamer. Wim belt ook met Saskia maar zij pakt de telefoon niet op. Ze is juist bezig om 112 meldingen aan te nemen.

Alle dieren in veiligheid

Al pratende met Wim valt het op hoe rustig hij was ten tijde van de brand. De constateringen, de conclusies die daaraan konden worden verbonden en vervolgens doordacht maar mogelijk ook intuïtief handelen. Wim: “De gewone deur kon ik al niet meer uit, daar hing het vol rook. Daardoor kon ik ook niets meer zien maar durfde ook geen deurklink vast te pakken, bang als ik was voor de hitte en om te voorkomen dat extra zuurstof de brand verder zou aanwakkeren. Dus ging ik naar de andere kant van het huis.” Wim gooit de deuren open zodat de andere honden ook mee naar buiten kunnen, hij plaatst ze in de stal van de koeien en doet de staldeuren dicht.

“De politie was er als eerste en heeft nog geholpen met de honden en paarden. In de schuur zaten nog kalveren en die hebben we eruit gehaald. We hadden geen sleutels van de auto met paardentrailer, dus die hebben we gewoon weggetrokken. In de paardentrailer hebben we de kalveren geplaatst en ze toen met de trekker vervoerd.”

Noaberschap; onmisbare hulp van de buren

Al snel is ook de brandweer ter plaatse en schieten verschillende buren te hulp. De buren vormen een soort ring rondom de paarden, zodat de dieren niet weg zullen draven. De paarden worden gekalmeerd want er ontploft van alles. “Iedereen in de buurt bood hulp en over noaberschap gesproken? We konden overal eten en slapen, die dag maar ook de dagen daarna.” Ook familie is paraat om Wim en Saskia te steunen en daar te helpen waar het kan en nodig is. “De honden hebben het meest geleden aan de brand. Deze hebben we ook als enige uit het brandende huis gekregen. We prijzen ons gelukkig dat niets en niemand gewond is geraakt. Ook de paarden hebben niets opgelopen.” Het is te danken aan het snel handelen van Wim en vervolgens ook de buren die de handen uit de mouwen staken.

Dit alles terwijl de buren ook indirect geraakt werden door de brand. De brandweer belde de energieleverancier welke de stroom moest afsluiten om verder gevaar te voorkomen. Zo kwam de gehele buurt zonder stroom te zitten. “Liander heeft toen de kabel opgegraven en afgeknipt.”

Het bedrijf moet blijven draaien.

De stroomvoorziening was belangrijk, want de koeien moesten uiteraard wel verzorgd worden. Via een buurman wordt een noodaggregaat geplaatst die de stal van stroom voorziet, waardoor het melken kan plaatsvinden. “De brandweer was bezig met het nablussen en wij waren alweer bezig met ons werk. Dat aggregaat heeft er t/m december gestaan” legt Wim uit. Saskia: “Later heeft de elektricien vanaf het aggregaat een kabel over het erf gelegd om het gedeelte waar we in wonen van stroom te voorzien.”

Ontberingen

Het belangrijkste voor Wim en Saskia zijn de dieren en daarvoor zijn de noodvoorzieningen toereikend. Zelf moeten ze het langere tijd ontberen wegens gebrek aan gas en stroom. Saskia vervolgt: “In december, na veel frustratie en boze correspondentie, heeft Liander pas een noodkast met elektra voorzien”. Daaraan ging een Facebook-actie vooraf welke ervoor zorgde dat de noodaanvraag van de stapel op het bureau terecht kwam. “De eerste week was het ijskoud, geen elektra, geen gas en dus geen verwarming.”

Anderzijds werd er wel binnen een week glasvezel geregeld omdat ook dat er niet meer was. Waterleidingbedrijf Vitens was een dag later al aanwezig met een nieuwe watermeter en het vervangen van alle gesprongen leidingen. Volgens Wim kon dit zo snel gaan omdat daar door een medewerkster de bureaucratie werd omzeild. “Alles bij elkaar hebben we anderhalve maand met één aggregaat gezeten” maar Wim en Saskia zijn nog steeds heel dankbaar dat er vooral heel veel hulp is geweest.

Vlammen in de rieten nok

Wim grijpt terug op de gebeurtenissen van de 24e oktober 2000. “Vijf minuten na het ontdekken van de brand stonden de vlammen al in de rieten nok. Het was een laag gekapte boerderij zoals alle boerderijen in de buurt. Dus het vuur is snel tegen de zolder en daarboven is de hooizolder; een zuurstofbuffer waar de brand vrij spel heeft. Gelukkig stond de gasmeter tussen de gebouwen, waardoor het gas vrij snel kon worden dichtgedraaid.” De boerderij en het schuurtje waren niet te redden, de overige gebouwen wel.

Hoe nu verder?

We zitten in een gekunstelde keuken, een van de weinige plaatsen waar geleefd kan worden. Het stukje huis is de voormalige woning van de ouders. “Ik had alleen nog een mobiele telefoon en de kleren die ik aanhad. Verder ben je dierbare spullen kwijt, maar ook mis ik apparatuur en bijvoorbeeld machineonderdelen. Op de plek van de verwoeste boerderij wil het stel graag nieuw bouwen, maar ze hebben te maken met de huidige regelgeving. Terwijl de gasaansluiting op een paar meter afstand staat en het bedrijf hier nog gebruik van maakt, mag de woning niet meer op gas worden aangesloten. De bouwplannen zijn al herhaaldelijk gewijzigd en eerste week oktober is er uiteindelijk goedkeuring verkregen. Dat er een mooie nieuwe woning gaat komen? Daar zijn Wim en Saskia zonder meer van overtuigd!