Door Jos Bosch

Een boerderij met dan nog 10 hectare grond, het werd de nieuwe uitdaging van Charles en Hans. Na de vele bezoeken aan Engelse tuinen en een reis naar Japan, ontstond het idee om in Nederland een grote tuin te creëren. Het aantal hectare werd direct drastisch verminderd tot twee, om vervolgens aan de gang te gaan met het smeden van plannen. Charles: “We woonden in Apeldoorn en hadden ook daar een hele leuke tuin waarmee we zelfs al eens in een tijdschrift hadden gestaan. Maar ik wilde meer, ik wilde een landschap creëren.”

De inspiraties

Hoewel ze veel Engelse tuinen bezochten, was juist de reis naar Japen de trigger om de ideeën en wensen te gaan realiseren. “We hebben in Japen veel tuinen gezien met symboliek en filosofie. En ik dacht, wat in een Oosterse tuin kan, kan ook in een Westerse tuin. Ik wilde een tuin maken met een bepaald verhaal.” Het werden uiteindelijk 25 levenstuinen, beginnend bij de bevruchting tot de uiteindelijke dood.

Het is 1993 wanneer Charles en Hans de boerderij en grond aan de Holthoevensestraat 16 in Teuge kopen. Drie dagen nadat de eerste schop de grond is ingegaan, komt het project tot stilstand. Er zullen eerst verschillende procedures moeten worden doorlopen, maar de samenwerking met de gemeente verloopt goed. “We gingen graven, dat was ontgronding” aldus Charles. Ze moesten eerst voldoen aan procedures en voorschriften en hadden daarbij contact met gemeente en provincie. Charles: “Negen maanden later konden we alsnog verder met de werkzaamheden. Ne-gen maanden, dat is toch geen toeval?”

Vrijwilligers

We zitten gezellig aan de koffie, waarbij naast Charles en mede-eigenaar Dillan de Silva ook vier vrijwilligers zijn aangeschoven. De dames zijn gastvrouw, verwelkomen bezoekers, zorgen voor de koffie, de vaat en het bevoorraden. De mannen zijn even gestopt met het werk in de tuin. In totaal zijn er zo’n 35 vrijwilligers verbonden aan De Levenstuinen. Dat lijkt veel, maar ze zijn niet permanent aanwezig. Sommigen helpen eens per maand, anderen bijvoorbeeld per twee weken. Ze zijn essentieel en dragen de organisatie, zonder hen waren De Levenstuinen niet mogelijk.

Het waren ook vele vrijwilligers die in de jaren ’90 hielpen met het uitvoeren van het plan. Jarenlang werd er gewerkt voordat de hekken van de tuinen opengingen. Sommige vrijwilligers verhuizen of stoppen vanwege gezondheid of ouderdom. Daarom is er permanent behoefte aan vrijwilligers om allerhande werkzaamheden te verrichten. Tuinieren, schilderen, restaureren “en je hoeft echt geen hoveniersachtergrond te hebben” is een belangrijke boodschap van Charles en de vrijwilligers. “Laat mensen enthousiast zijn, feeling krijgen met de bijzondere plek, want het verhaal van de tuinen moet je wel aanspreken. Een tuin is nooit af, er is altijd werk te doen.”

Internationale bekendheid

De Levenstuinen van Hoog Hontschoten zijn uitgegroeid tot een toeristische trekpleister in binnen- en buitenland. Charles: “Zo kregen we bezoek van een touringcar vol Engelsen die in Nederland diverse tuinen bezochten. De Keukenhof, Floriade, Paleis Het Loo, Haarzuilens én onze Levenstuinen! Fantastisch toch om in dat rijtje te mogen staan? Jurgen Smit (voormalig tv presentator) en ook tuinman Rob Verlinden zijn hier meermalen geweest en 4 oktober komt het programma ‘BinnensteBuiten’ opnamen maken.”

Het Levenspad

We lopen een stukje door de tuinen om een mooie plek te vinden voor de foto bij het artikel. “Ga je hier nog aan de wandel?” wordt mij gevraagd en daarop kan ik uiteraard geen nee zeggen. Wandelen door De Levenstuinen is lopen door een verhaal met vele belangrijke facetten uit het leven. Iedere tuin heeft ook weer een eigen verhaal te vertellen en daarmee is er veel variatie op de route van anderhalf tot twee kilometer (er zijn keuzes). Op een aantal plekken sta ik even stil, wetende dat deze met name zijn gecreëerd door de partner van Charles, Hans IJzerman. Hans overleed tien jaren geleden maar is door zijn werk nog overal aanwezig.

Onderweg ontmoet ik diverse mensen, waaronder een meneer die met stoel en boek in De Warmtetuin zit te lezen. Ik bewonder de kapel op afstand en ben gefascineerd door de diversiteit van de wateren in de tuin. Overal is kleur, geur en beleving wat nog eens wordt versterkt door de vele dieren die er kunnen leven. De meest gangbare zoals kikkers en eenden, maar ook bijzondere vlinders en meer zeldzame vogels. Niet alles in de tuinen wordt gecultiveerd, daarvoor is niet voldoende tijd, maar het zorgt er ook voor dat juist veel dieren ‘spontaan’ de tuinen zoeken en een extra dimensie geven aan het thema leven.

De Levenstuinen van Hoog Hontschoten zijn nog t/m 23 oktober geopend en toegankelijk van woensdag t/m zondag tussen 10.00 – 17.00 uur.