Historie
Het kanaal is ongeveer 200 jaar geleden aangelegd voor de industrie aan de flanken van de Veluwe. En sloot begin jaren ‘70 officieel voor de scheepvaart. Omdat de (spoor)wegen een makkelijkere en goedkopere route boden voor de industrie gelegen langs het kanaal. Met de komst van verkeerskruispunten en lage bruggen werd het vanaf toen verder onmogelijk voor boten om het kanaal volledig te bevaren. Tot begin jaren ‘80 was het kanaal nog toegankelijk van Hattem tot Wapenveld, dat daarna ook sloot voor de scheepvaart. Sindsdien zijn er pogingen geweest om het kanaal bevaarbaar te maken. Dit is nooit volledig gelukt. Scheepvaart op het volledige kanaal bleef een utopie.

Idee
Al jaren dromen de waterscouts uit Twello over het veroveren van het Apeldoorns Kanaal. Toch begon in het najaar van 2022 het idee écht te kriebelen. Jaarlijks varen de waterscouts namelijk over de IJssel langs het begin- en eindpunt van het kanaal. Langs Hattem wanneer de waterscouts onderweg zijn naar hun zomerkamplocatie in Friesland, en voorbij Dieren wanneer met Hemelvaart in de buurt van Arnhem wordt gekampeerd. In Februari 2023 hebben de waterscouts het kanaal goed bekeken en opgemeten. ‘Passen onze boten onder de lage bruggen’, ‘hoe doen we dat met de sluizen, en hebben we al een oplossing voor de verkeerskruispunten in Apeldoorn’?

Plannen maken
in het voorjaar van 2023 hebben de waterscouts een plan gemaakt om met haar boten het kanaal te trotseren. Bij verkeerskruispunten en sluizen moest de boot getakeld worden met een vrachtwagen. De sluizen waren niet meer in gebruik. Bij de lage bruggen moest de boot verzwaard worden met gewicht. En de 54 kilometers werden opgedeeld in stukken van 4 kilometer. Zodat in ruim 13 ploegendiensten te tocht vol te houden was. 30 kilometer zou op zaterdag afgelegd worden, en 24 op zondag. De Finish was de sluis bij Dieren. Ruim 50 waterscouts deden mee, en moesten ingepland worden. Toen het plan klaar was, kon het avontuur beginnen.

Een bever!
Een bever in het Apeldoorns Kanaal zou bijna roet in het eten gooien. Eind september veroorzaakte graverij van een bever een verlaging van het waterpeil op het kanaal in de buurt van Heerde. Een fietspad was weggespoeld en ruim 40 centimeter water was verdwenen. Gelukkig herstelde het Waterschap Vallei en Veluwe snel de dijk, waardoor het waterpeil weer langzaam steeg.

Vrijdag 27 oktober
De boten werden door de oudere leden van de scoutingclub over de IJssel van hun uitvalsbasis de Jachthaven Deventer naar Hattem gevaren. De stroming mee, maar géén wind en vooral… regen. Na ruim 6 uur dobberen op de IJssel was Hattem in zicht. De boten werden klaargemaakt voor de grote tocht op het kanaal.

Zaterdag 28 oktober
De scouts begonnen aan de tocht om 07.00 uur in Hattem. Het eerste probleem deed zich daar al voor. Stroming tegen! Er stond meer stroming op het kanaal dan verwacht. Dit kwam door de regen van de dag ervoor. Dit maakte het begin van de tocht al zwaar. En per ploeg was er steeds meer vertraging. Het hijsen bij de sluizen ging soepel, het weer en waterpeilen waren verder gunstig, maar de ploegen raakten door de stroming snel uitgeput. Iedereen in de wijde omgeving kwam kijken en aanmoedigen, dit gaf veel energie! Bij het wisselen van de ploegen werden de blaren geteld, maar ook opgeschept en plezier gemaakt. Diverse lokale radiostations, omroep Gelderland en de Stentor deden onder andere verslag van het avontuur. Onderweg is nog meer vertraging opgelopen door het aantreffen van 3 zandbanken, veel overhangende takken en bomen, en bij de lage bruggen ging ook veel tijd verloren. Hierdoor liepen de waterscouts 3 uur vertraging op, en hebben de laatste kilometer in de stad Apeldoorn niet kunnen afleggen. Deze is op Zondag opgepakt. De tocht eindigde bij de Edisonlaan in Apeldoorn.

Zondag 29 oktober
De klok was verzet, en toch besloten de scouts een uur eerder uit bed te gaan om de achterstand van zaterdag in te halen. Om 08.00 uur vaarden zij af vanaf de Edisonlaan in Apeldoorn richting Dieren. In het centrum van Apeldoorn is nog geprobeerd te zeilen. Maar door de sterke tegenwind (windkr. 4) was zeilen niet mogelijk. Haast was geboden. De wind zou toenemen met onweer aan het eind van de middag (code Geel). Harder roeien was het enige antwoord. Voorbij Apeldoorn Richting Dieren kon het fietspad langs het kanaal gebruikt worden om te ‘Jagen’. Dit is het voorttrekken van een boot met touw, zoals dat vroeger ook gebeurde. Hiermee haalden zij de verloren tijd in. Deze tijd was verderop nodig bij Oosterhuizen. Hier lag de laagste brug in het hele kanaal. Door ruim 12 man in de boot te ‘proppen’ haalden de scouts ook deze brug, en een vrije vaart naar Dieren was gegarandeerd. Het kanaal boog hierna af, de wind stond gunstig. Er kon gezeild worden!

De wolken naderden in de middag en de wind trok aan. Storm was onderweg. Honderden mensen stonden langs het traject tussen Apeldoorn en Dieren. Waterscouting Dieren had intussen een grote Finish gebouwd op de sluis in Dieren. Om de scouts uit Twello te verwelkomen. Extra hard hebben de waterscouts hun best gedaan om tijd te winnen. Toch kwamen zij 1 uur en 45 minuten later aan in Dieren dan voorspeld. De bel klonk, het avontuur was voorbij!

Hier mag je later over opscheppen

Deze term ligt nu bij veel waterscouts op de tong. Het 54 kilometer lange kanaal is na ruim 50 jaar weer bevaren met boten. Iets dat onmogelijk leek! Scoutinggroep de Vundelaar is trots op deze prestatie, en hoopt dat er nog lang over gesproken wordt.

Avontuur, ook iets voor jou?

Enthousiast geworden over dit verhaal, en lijkt (water)scouting iets voor jou? Kom bij ons langs, kom bij ons kijken! Scoutinggroep de Vundelaar is er voor iedereen. Je bent van harte welkom! Kijk op www.vundelaar.nl