Wilp- In het kader van de Open Monumentendag was er afgelopen weekend ook in de gemeente Voorst veel te zien. Landgoederen, bijzondere oude gebouwen en molens waren voor het publiek opengesteld. Wie echt de geschiedenis van het oude ambacht wilde ervaren kon terecht bij de Stoomhoutzagerij Wilpsche Dijk, aan de rand van Twello. De geschiedenis ervan gaat terug naar het eind van de Eerste Wereldoorlog. Willem Vunderink, aannemer aan de H.W.Iordensweg in Twello, neemt op enig moment een besluit een houtzagerij te beginnen.
Dat zal rond het jaar 1915 zijn geweest, hij was toen 30 jaar. Hij gaat op zoek naar een stuk land aan de Wilpsche Dijk, waar hij van Hein Groen een stuk weiland koopt. Dit is in het kort de ontstaansgeschiedenis van de stoomhoutzagerij Wilpsche Dijk.
Stoommachine
Waarschijnlijk werd de zagerij deels gebouwd met afbraakmaterialen die vanuit Rotterdam per schip naar Deventer werden vervoerd. In de loop der jaren werd het complex een aantal malen uitgebreid. In de beginjaren werd er gewerkt met een stoommachine, later werd deze vervangen door een zuiggasmotor. Rond 1930 werd definitief overgeschakeld naar elektriciteit als aandrijving van de machines. In de fabriek werden boomstammen verzaagd. Er zijn nog vijf originele zaagmachines bewaard gebleven. In de slijperij werden de zagen geslepen. Er was afgelopen zaterdag veel publiek op de been. Ze kwamen allemaal een kijkje nemen bij de houtzagerij, de klompenmakerij en meubelmakerij. Op het terrein was een werkende stoommachine uit 1908 te bekijken. Deze stoommachine van 25PK was gekoppeld aan een zaagmachine die van boomstammen planken zaagde. Vrijwilligers gaven uitleg over de werking van de machines.
Rondleidingen
In 2015 werd de Stichting Stoomhoutzagerij Wilpsche Dijk opgericht om de houtzagerij aan de Wilpsedijk te behouden. Ook werd toen de klompenmakerij van Bertus Roessink uit Borne, door de stichting overgenomen. De stichting heeft geen winstoogmerk maar als doel dit stuk industrieel erfgoed te behouden. Bestuurslid Bert van de Zedde gaf afgelopen zaterdag aan dat er plannen zijn om meer mensen kennis te laten maken met dit stukje industrieel erfgoed. Er wordt gedacht om rondleidingen te verzorgen voor grotere groepen. Nu ook het parkeren beter geregeld is, op het vrijgekomen terrein van het voormalige tuincentrum, kunnen er ook passagiersbussen worden ontvangen.
De oude stoommachine uit 1908 was volop in bedrijf tijdens Open Monumentendag.
woensdag 14 september 2022